Yarpuz

Yarpuz ()

(Diğer adları: Filiskin, Narpuz, Pülüskün, Yabani nane) Ballıbabagiller familyasındandır. Nanenin çok yakın akrabası olup Anadolu'nun pek çok yöresinde sulak çayırlarda ve akarsu kenarlarında doğal olarak yetişir. 10 -30 cm. boylanabilen, çokyıllık dayanıklı otsu bitkidir. Diklemesine veya toprağın üzerine yatarak gelişen iki türü vardır. Tüylü ve naneninkinden daha açık yeşil yaprakları ve morumsu veya pembe açan çiçekleri olur. Bitki, döktüğü minik tohumlarıyla çoğalır.

Yarpuzun yapraklarındaki uçucu yağ, pulegon adlı madde yönünden zengindir. Antik çağlardan beri Akdeniz bölgesinde tanınan ve nitelikleri bilinen yarpuz, bazı yerlerde pazarlarda satılıp nane yerine kullanılmaktadır.

Kimi tıbbi etkilen naneninkine benzeyen yarpuzun bu etkilerini şöylece sayabiliriz:

1. Sindirimi kolaylaştırır.

2. Balgam söktürücüdür.

3. Mide ve bağırsaklarda şişkinlik oluşturan gazları söktürür.

4. Bedende oluşan spazmik ağrıları ve ruhsal endişeleri giderir.

5. Kadınlarda rahmin büzülmelerini güçlendirerek aybaşı dönemini kolaylaştırıp rahatlatır.

Bu durumlar için, 1-2 tatlı kaşığı kurutulmuş yarpuz yaprağı (toplanıp kurutulması aynen nanede olduğu gibidir) üzerine 1 bardak kaynar su dökülür. 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu infüzyon, günde üç kez alınabilir. Ya da taze yarpuz yaprakları aynen nanedeki gibi su ile damıtılarak filiskin yağı denilen esansı yapılır. Piyasadan alınabilen filiskin yağının 2-10 damlası bir kesme şekere damlatılarak emilir.

Düşüğe neden olabileceği için gebelikte yarpuz alınmamalıdır. Böbrek sorunu olanlar da yarpuz almaktan kaçınmalıdır.