Civan Perçemi

Bileşikgiller familyasındandır. Kuzey Yarıküre'nin ılıman iklim kuşağında yaygın olan civanperçemi, ülkemizde özellikle Kuzey ve Doğu Anadolu'daki kırlarda ve yol kenarlarında görülür. 100 cm. kadar boylanabilen, dayanıklı çokyıllık otsu bitkidir. İçi boş olan ve dallara ayrılan gövdesi, yaz boyunca açan kirli beyaz, sarı ve kimi zaman da pembe renkli küçük çiçeklerinden oluşan çiçek salkımları vardır. Bitki, döktüğü minik tohumlarıyla çoğalır.

Tüm civanperçemi bitkisi, insan bedenine yararlı olan uçucu yağ, tanen ile acı organik asitler ve yapışkan bitki sıvılarını içerir. İnce ince kıyılan yaprakları salatalara katılarak yenir. Böylece bedene tonik etkisi sağlar.

Kullanılan Kısımlar: Çiçek tablaları ve bitki sapları, çiçerk açma zamanında ( Haziran- Ağustos) aylarında toplanır. Çiçerk demetleri sapsız kesilir. Gölgede veya sıcaklığı 40 dereceye kadar olan fırınlarda kurutulur. Kuru bitki beyaz veya hafif sarı, hoş kokulu ve acı bir lezettedir. %12 kadar rutubete müsaade edilir. Torba veya balya halinde paketlenir. Saplar; 20 cm. kadar alttan bıçakla veya makasla kesilir ve aynı yöntemle kurutulur. Kuru saplar yeşil yapraklı, hoş kokulu ve buruk tattadır. %13 rutubete müsaade edilir. Balya halinde paketlenir. Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.

Kimyevi Terkibi: Proazilen, a-pinen, B-pinen, I-borneol, tuyon, sineol kariofilen vs. den ibaret terkipte eterik yağ, acı maddeler (ahilein, ahiletin); izovalerin asidi ve karınca asidi esterleri, vitamin K vs. ihtiva eder.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır: İştah açıcı, mide ve salgı bezlerini uyrıcı tesire sahiptir. Kanın pıhtılaşmasını hızlandırdığı için kan dindirici bir etki yapar. Basur, mide ve bağırsaklarda salgı azlığından mütevellit hastalıklarda rahim kaslarının kasılmasını kuvvetlendirir.

Civan perçemi halk tebabetinde; sarılık, burun kanaması, rahim kanaması, sıtma, karaciğer hastalıkları, altına kaçırma, baş ağrısı ve baş dönmesi, yetersiz adet, beyaz akıntı, mesane ve böbrek iltihapları, çocuk solucanları, kalp çarpıntısı gibi hastalıklarda kullanılır. 1/10 nispetinde taze civan perçemi dövülerek zeytinyağına bıraklır. Bu yağ yanık yaralara sürülür. Haşlaması ile iltihaplı gözler yıkanır. Diş etlerinin kanamasında ağız çalkalanır, yara ve şişlere lapa halinde konur. Hayvanlarda kabız ve kan işleme hallerinde yemlere karıştırılır.



1. En etkili terletici şifalı otlardan biridir.
2. Soğuk algınlığının iyileştirilmesinde kullanılır.
3. Kılcal damarların genişlemesiyle oluşan yüksek tansiyonu düşürür.
4. Sindirimi kolaylaştırır.
5. Sistit enfeksiyonlarında antiseptik etkisi yapar.

Bütün bu etkileri sağlamak için bitkinin gövde, yaprak ve çiçekleri yaz boyunca toplanarak gölge ve havadar bir yerde kurutulur. 1 bardak kaynar suya 1-2 tatlı kaşığı kurutulmuş olan karışımı konulup 10-15 dakika süreyle demlendirilerek hazırlanan infüzyon günde iki-üç kez birer bardak ve sıcak olarak içilir.

Civanperçemi, aknelerin iyileştirilmesine yardımcı olur. Bunun için yukarıda anlatılan infüzyon yüze uygulanır. Ayrıca iyi bir yara iyileştiricidir. Bunun için bitkinin yaprakları körpeyken ezilip yara lapası hazırlanır. Bir tülbentin içine konulan lapayla, yaraların üzerine kompres yapılır.

Hemoroitte de iyileştirici ve rahatlatıcıdır. Bunun için civanperçeminin yukarıda anlatılan yara lapası, basur memelerinin üzerine elle uygulanır.