Karabuğday (Greçka, Grechka, Buckwheat)
İnsan vücudunda bağırsakların çalışmasını destekleyen, vücutta yağ toplanmasını engelleyen, kolesterolün azalmasını sağlayan, kalp hastalıklarına ve kansere karşı koruyucu etkisi olduğu bilinen lig nan maddesini içeren, safra taşı oluşumunu engellemede yardımcı görev üstlenen, kan şekerinin daha iyi bir biçimde kontrolünü sağlayan ve bu özelliğiyle şeker hastalığına ve hastalarına iyi gelen, açlık duygusunu bastırmada üstlendiği işlevi büyük olan ve glüten içermediği için çöl yak ve benzeri hastalar için ideal bir gıda ham maddesi olan karabuğday; bileşiminde yüksek düzeyde protein, özellikle tahıllarda sınırlı miktarda bulunan ve temel aminoasitlerden biri olan lisin, diyet lif, vitamin (B1 ve E), mineral madde ve linoleik asit gibi temel çoklu doymamış yağ asitlerini içerir, ayrıca rutin ve quercetin antioksidanlarını bünyesinde bulundurur.
Faydaları:
-------------------------------------------------------------------------------------------
Çölyak hastalığı, tahıllarda bulunan genelde glutenin bulunduğu bazı protein zincirlerine karşı oluşan kronik bir reaksiyondur. Hastalıkta tedavi sağlayacak herhangi bir ilaç yoktur. Normal ve sağlıklı bir yaşam sürmek için glutensiz bir diyet yeterli olmaktadır. Bunun anlamı buğday, çavdar, arpa, yulaf ve diğer bazı tahıllardan uzak durma anlamına gelmektedir. Tahıllar içinde pirinç ise diğerleri gibi sorun yaratmadığı için tercih edilen bir tahıldır. Mısır ve pirinç dışında glutensiz diyette bir çok tahıl kullanılmaktadır. Bu amaçla kara buğday, nohut, mercimek, bezelye, sorghum, soya gibi tahıllar değirmende öğütülerek un halinde kullanılabilmektedir. Son zamanlarda gluten proteinine alerjisi olan çölyak hastaları ve kanser tedavisi için kara buğday bitkisi ön plana çıkmıştır. Ülkemizde özellikle Konya’da üretimi için çalışmalar başlatılmıştır. Bitkinin yeşil kısımlarında tıbbi ve aromatik madde rutin bulunmakta ve kanser tedavisinde önemli yeri bulunmaktadır.
Bunun yanında kalp ve damar hastalıklarında da damar gevşetici olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bitkinin 3 aylık yetişme periyodu içerisinde üzerindeki çiçekleri arıcılık içinde önem taşımaktadır. Tüm bunların yanında hasattan sonra tohumların üzerindeki kalın kabuk soyulup kurutulduktan sonra yastıklara doldurulup kullanılmaktadır. Bir Japon firması karabuğday kabukları ile dolu olan yastıkları satışa sunmaktadır.
Öğretim Görevlisi Sayın Dr İlker Yavaş Bey’e teşekkürler.