Katır tirnağı

BOYACI KATIR TIRNAĞI OTU, BOYACI OTU

GENISTA TINCTORIA L

(Legumınosae-fam)

BULUNDUĞU YERLER: Sulak çayır ve otlu yamaçlarda, seyrek orman ve çalılıklar arasında,memleketin her bölgesinde yetişir.

YAPISI: Küçük çalı veya yarıçalı durumundaki bu bitki çok dallı 30-60 cm. kadar yükseklikte, dal kenarları basıktır, Yapraklar mızrakvari veya eliptik, alt kısmı koyu yeşil, kenar damarları vardır. Çiçekler sarı, çiçek demeti, küçük salkım biçiminde siperlik teşkil eder. Meyve; eşkenar, çıplak ve fasulye biçimindedir. Bal verici bir bitkidir.

KULLANILAN KISIMLAR: Toprak üstü kısımlar. Çiçek açma zamanında (Haziran- Ağustos aylarında) toplanır. Gölgede veya 40 derece kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Kuru bitkinin sap ve yaprakları yeşil, çiçekler sarı ve kokusuzdur. Kabul edilen rutubet % 12’ dir.Balya halinde paketlenir. Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.

Kimyevi Terkibi: Spartein, anagirin ve metilsitizin alkaloidleri, flavon mahsulu luteolin, sisterin, eterik yağ, genistein (çiçeklere sarı renk veren) boya maddeleri ihtiva eder.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki solunum merkezini uyarır, kan tazyikini yükseltir. İdrar söktürücü, kan dindirici ve zayıflatıcı te’siri vardır. Böbreklerde taş, basur, nikris (podagro), romatizma, asabi kalp hastalıklarına karşı kullanılır.

Kartır tırnağı halk tababetinde karaciğer ve dalak iltihapları, sulu liken tiroid bezi hastalıkları vs. de kullanılır. Haricen;çıkık, darbeden dolayı meydana gelen şişlik, cerahatlı yara vs. ye karşı lapa halinde uygulanır.

Kullanılışı: Bitkiden 2 çorba kaşığı 0,5 lt. suda 4 dakika kaynatılır. Günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.

Halk tebabetimizde aynı soydan diğer cinsleri (Genista sagittalis L.) nin sapları haşlama şeklinde nikris hastalığı ve romatizmaya karşı (içilerek ve haricen hasta yerlere konarak) uygulanır