Ayı üzümü
Ayı üzümü
ARCHOSTAPHYLOS UVA-URSI (L) SPREG
(Ericacae-fam)
BULUNDUĞU YERLER:Kuru taşlıklı ve kayalıklı alanlarda, kuru iğneli yapraklı orman ve yüksek dağlarda yetişir.
YAPISI:Kış ve yaz yeşil kalan 30 cm. kadar yüksek sürüngen bir çalıdır.Yapraklar almaşık, derimsi, bütünkenarlı ve ucu yuvarlak, kama şeklinde kaideye doğru daralarak kısa sap haline gelir.Üst yüzü koyu yeşil, damarları çukurlu ve örümcek ağı gibi, alt yüzü açık yeşil, damarlar örümcek ağı gibi, şişkindir.Çiçekler beyaz veya pembe, çiçek demetleri sap uçlarında salkım gibi salkar.Çanak sığ bölümlü kaynaşık, taç 5 yapraklı ve erkek organ 8-10 adettir.Meyve kırmızı, kuru etli, 3-7 çekirdekli çiçektir.
KULLANILAN KISIMLAR:Yapraklar kullanılır.Yapraklar çiçek açma zamanında (Mayıs-Haziran aylarında) toplanır.Tepe dallar kesilir, sonra yapraklar toplanır.Gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur.Kuru yaprakların üst yüzü koyuyeşil, alt yüzü-solukpembe, kokusuz, azacı ve buruk tattadır.Rutubet payı %12’dir.Kağıt-kenevir torbalarda paketlenir.Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.
Yapraklar toplanırken kırmızı ayıüzümü (Vaccinium vitisidaea L.) yapraklarıyla karıştırılmamalı, bunun yaprakları oval ve alt kısmında siyahi kahve noktalar vardır; şimşir (Baxus semperviren L.) bunun yapraklarının anadamarında yan damarlar yoktur; küt yapraklı ayıüzümü (mavi) (Vaccinium ulignosum L.) yaprakları daha geniş, bütünkenarlı, derimsi değildir; siyah ayıüzümü (Vaccinium myrtillus L.) yaprakları dişli ve derimsi değildir.Bu cinslerin yaprakları ile karıştırılmamalıdır.
KİMYEVİ TERKİBİ:Bitki arbutin, sepi maddeler, gal asidi, galotanin, elagasidi, elagtaneni, serbest hidrohinon, uvaol, hiperozid, kversetin, kinin ve karıca asidi ve az miktarda eterik yağ ihtiva eder.
HANGİ HASTALIKLARDA KULLANILIR:Çok iyi dezenfeksiyon ve idrar söktürücü hassaya sahiptir.
Ayı üzümü halk tababetinde mesane ve böbreklerin iltihabı, böbreklerde kum ve taş, kanlı işeme, alttan kaçırma, su toplama, şeker hastalığı, beyaz akıntı, böbrek veremi, gayri iradi meni akması (ihtilat) vs.de kullanılır.
KULLANILIŞI:Dövülmüş yapraklardan 1 çorba kaşığı 0,5 lt. suda 10 dakika kaynatılır, süzüldükten sonra, günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.
Yapraklarda dezenfeksiyon ve idrar söktürücü, ayrıca sistem üzerindeki tesiri arbutinin hidrihinon ve metilhidrohinon’a ayrılmasından ileri gelir.Bunlar alkalik idrarda kuvvetli antiseptikliktirler.Bundan dolayı ayıüzümü yaprağı alınırken az miktarda ekmek sodası (bikarbonat) karıştırılmalıdır.
(Ericacae-fam)
BULUNDUĞU YERLER:Kuru taşlıklı ve kayalıklı alanlarda, kuru iğneli yapraklı orman ve yüksek dağlarda yetişir.
YAPISI:Kış ve yaz yeşil kalan 30 cm. kadar yüksek sürüngen bir çalıdır.Yapraklar almaşık, derimsi, bütünkenarlı ve ucu yuvarlak, kama şeklinde kaideye doğru daralarak kısa sap haline gelir.Üst yüzü koyu yeşil, damarları çukurlu ve örümcek ağı gibi, alt yüzü açık yeşil, damarlar örümcek ağı gibi, şişkindir.Çiçekler beyaz veya pembe, çiçek demetleri sap uçlarında salkım gibi salkar.Çanak sığ bölümlü kaynaşık, taç 5 yapraklı ve erkek organ 8-10 adettir.Meyve kırmızı, kuru etli, 3-7 çekirdekli çiçektir.
KULLANILAN KISIMLAR:Yapraklar kullanılır.Yapraklar çiçek açma zamanında (Mayıs-Haziran aylarında) toplanır.Tepe dallar kesilir, sonra yapraklar toplanır.Gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur.Kuru yaprakların üst yüzü koyuyeşil, alt yüzü-solukpembe, kokusuz, azacı ve buruk tattadır.Rutubet payı %12’dir.Kağıt-kenevir torbalarda paketlenir.Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.
Yapraklar toplanırken kırmızı ayıüzümü (Vaccinium vitisidaea L.) yapraklarıyla karıştırılmamalı, bunun yaprakları oval ve alt kısmında siyahi kahve noktalar vardır; şimşir (Baxus semperviren L.) bunun yapraklarının anadamarında yan damarlar yoktur; küt yapraklı ayıüzümü (mavi) (Vaccinium ulignosum L.) yaprakları daha geniş, bütünkenarlı, derimsi değildir; siyah ayıüzümü (Vaccinium myrtillus L.) yaprakları dişli ve derimsi değildir.Bu cinslerin yaprakları ile karıştırılmamalıdır.
KİMYEVİ TERKİBİ:Bitki arbutin, sepi maddeler, gal asidi, galotanin, elagasidi, elagtaneni, serbest hidrohinon, uvaol, hiperozid, kversetin, kinin ve karıca asidi ve az miktarda eterik yağ ihtiva eder.
HANGİ HASTALIKLARDA KULLANILIR:Çok iyi dezenfeksiyon ve idrar söktürücü hassaya sahiptir.
Ayı üzümü halk tababetinde mesane ve böbreklerin iltihabı, böbreklerde kum ve taş, kanlı işeme, alttan kaçırma, su toplama, şeker hastalığı, beyaz akıntı, böbrek veremi, gayri iradi meni akması (ihtilat) vs.de kullanılır.
KULLANILIŞI:Dövülmüş yapraklardan 1 çorba kaşığı 0,5 lt. suda 10 dakika kaynatılır, süzüldükten sonra, günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.
Yapraklarda dezenfeksiyon ve idrar söktürücü, ayrıca sistem üzerindeki tesiri arbutinin hidrihinon ve metilhidrohinon’a ayrılmasından ileri gelir.Bunlar alkalik idrarda kuvvetli antiseptikliktirler.Bundan dolayı ayıüzümü yaprağı alınırken az miktarda ekmek sodası (bikarbonat) karıştırılmalıdır.
