Rezene

Diğer adı: Raziyane) Maydanozgiller familyasındandır. Anayurdu Güney Avrupa olan, 2 m. kadar boy atabilen, dayanıklı çokyıllık otsu bitkidir. Ülkemizde fakir topraklarda doğal olarak yetiştiği gibi, Ege ve Akdeniz bölgelerinin ılıman yerlerinde bahçelerde kültürü de yapılmaktadır.

Hoş kokulu, gri-açık yeşil renkte, ince uzun ipliksi görünüşlü yaprakları sonbaharda bronz renge döner. Gene hoş kokan küçük ve sarı çiçekleri yaz ortasında açar ve çiçek salkımları bileşik şemsiye görüntüsü kazanır. Aslında birer meyve olan hoş kokulu, küçük, silindir yapılı, üzeri çıkıntılı kıvrık tohumları yeşil-kahverengidir. Bitki, açıklık alanlarda tohumlarını dökerek çoğalır. İnsan eliyle yetiştirilenlerinde ise, yetişmiş bitki bölünerek çoğaltılır.

Bitkinin tohumları yapışkan bitki sıvısı, şeker, nişasta, tanen, sabit ve uçucu yağlar içerir. Uçucu yağları tohuma anason kokusu verir ve bazı ülkelerde tohumu, anason yerine salata ve yemeklere çeşni katmak üzere az miktarda kullanılır.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Rezene hazım faaliyetlerine tahrik eder, gaz çıkartıcı te sirde, süt bezleri enfeksiyonlarını hızlandırır te sirdedir. Mide ve bağırsak sancıları, emzikli annelerin sütlerinde artış sağlamakta kullanılır.

Rezene halk tababetince mesane ve böbreklerde kum, öksürük, nefes darlığı, ses kısıklığı vs. gibi yerlerde kullanılır.

Haricen göz ve göz kapakları iltihabı, görmeyi kuvvetlendirmede (banyo olarak) kullanılır. Parfümeri, içki ve tatlıcılık sanayiinde de kullanılır.

1. Mide ve bağırsak hastalıklarında rahatlatıcıdır. Sindirime yardımcı olur. Mide ve bağırsak gazlarını söktürür.

2. İştah açıcıdır.

3. Emziren annelerde, sütü artırıcıdır.

4. Bronşitte ve öksürük nöbetlerinde rahatlatıcı etkisi vardır. Öksürük ilaçlarına tat vermekte de kullanılır.

Bütün bu amaçlarla bitkinin ikinci yılının sonbaharında olgunlaşıp yarılan tohumları toplanıp kabukları tarakla temizlenerek gölgede hafifçe kurutulur. İnfüzyon hazırlanacağı zaman bu tohumlar biraz ezilir. 1 tatlı kaşığı tohumun üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10 dakika süreyle bu tohumlar demlendirilir. Yukarıda sayılan durumlar için bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.

Ağız kokusunu gidermek üzere, tohumları çiğnenir. Yüzü derinden temizlemek üzere, ezilmiş tohumları yüz maskelerinin formülüne katılır. Bedeni iyice temizlemek üzere, ezilmiş tohumları sıcak banyo suyuna eklenir. Rezene, bedene aşırı dozlarda alınmamalıdır.