Papatya

Bulunduğu Yerler: Yol ve avlu boylarında , tarla mera gibi yerlerde bulunur.
Yapısı: 50 cm. kadar yüksek sap çok dallıi çıplak bir yıllık otsu bitkidir. Yapraklar almaşık, iplik şeklinde ikişer tüysü bölümlü , çiçekler sap uçlarında, çiçek tablasında toplu ve uzun saplıdırlar. Kenar çiçekler sarı, borumsu, iki cinsiyetlidir. Çiçek tablası, mayıs papatyasına has konik tepeli içi boştur. Meyve eşkenar kahve yeişili tohumlardır. Bitkinin bütününde hoş bir koku vardır.

Kullanılan Kısımlar: Çiçek tablaları (2 cm. kadar saplı) çiçek açma zamanında (mayıs-temmuz aylarında) toplanır. Gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Kuru paptya hoş kokulu ve az acı tattadır. Rutubet payı % 12 dir. Tahta kasalarda paketlenir. Toplama zamanında iri papatya (Matricaria inodora L.) ile karıştırılmamalıdır. Bu papatya kokusuz, çiçek tablaları daha iri; köpek papatyası (Anthemis cotula L.) bu cinsin çiçek tablası yassı ve dolu fena kokuludur. Başka margaritler ve benzerleri ile karıştırılmamalıdırlar.

Kimyevi Terkibi: Kamazulen, kadinen, azilen, seskviterpen dervatı, kapril, nonil ve izovalerien asidlerinden ibaret) eterik yağ, dioksikumarin, trikantin, nikotin asidi, kolin, fitosterin, salisil asidi, yağlı maddeler, vitamin C, provitamin A, acı maddeler, helme, flavonoid madde apigenin vs. ihtiva eder.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki yumuşatıcı, antiseptik ve iltihaplanmaya karşı te sire sahiptir.

Halk tababetinde mesane ve böbreklerde taş ve iltihapları, mide ve bağırsak iltihabı, nefes darlığı, sarılık, sara, baş ağrısı, mide ve bağırsak ağrılarına karşı kullanılır. Papatya haşlaması zorluklu işeme, kan işeme, yetersiz adet hallerine tanzimde, romatizma, siyatik, ağız içi kabarcıkları gibi yerlerde kullanılır. Lapa halinde yara, çıban, kanser, göz iltihaplarında yıkamada, beyaz akıntı ve rahim iltihaplarında, basur, ağız yaraları, boğaz iş ağrılarında, bademcik iltihaplarında, fena ağız kokularında gargara şeklinde kullanılır. Kuru papatyalar tahta kurusu ve diğer böceklere karşı tütsü olarak kullanılır.

Kullanılışı: 1 çorba kaşığı 200 gr. kaynar suda haşlanır, 1 saat bekletilir. Bir defa içilir. Papatyanın iltihaplanmaya karşı te sirli olan maddesi kamazulen çabuk ayrılır.

Halk tababetimizde kokulu papatya ( Matricaria tenüifolia (kit) Simk) özellikle öksürüğe karşı, sarı papatya (Anthemis tinctoria L.) buda öksürüğe, ishale ve sarı kumral saçların renklerini korumasında kullanılır.


1. Yatıştırıcı, tonik ya da boğaz ağrıları antiseptiği olarak, yaş veya kurumuş çiçeklerinden hazırlanan infüzyon, günde birkaç kez içilebilir.

2. Uykusuzluğa karşı aynı infüzyondan gece yatmadan önce bir bardak içilir.

3. Akne durumunda bu infüzyonla yüz yıkanıp kurulanırsa cildi temizler.

4. Romatizma ağrılarına karşı, zeytinyağında 10-15 gün kadar bekletilen çiçekleriyle elde edilen eriyiği (özütü) ağrılı yerlere uygulanır.(yada papatyanın elde edilmiş uçucu yağını aktarland’tan temin edebilirsiniz)

5. Saçlara çok yararlı olan bir banyo suyu hazırlamak üzere çiçekleri suda kaynatılır. Bu banyo suyuna daldırılan tarakla saçlar taranır.

Köpek papatyası (A. cotula), ülkemizde çok yaygın olarak yetişen, kötü kokulu bir papatya türüdür. Ama; gaz söktürücü, uyarıcı ve âdet söktürücü ilaç olarak kullanılır. Bu amaçlarla taze ya da kurumuş çiçekleriyle hazırlanan infüzyon, günde bir-iki kez içilebilir.

Matricaria cinsi papatyalar içinde anayurdu Avrasya olan ve ülkemizde de çok yaygın yetişeni, Adi ya da Tıbbi papatya (M. chamomilla) türüdür. 25-50 cm. kadar boylanabilen, dayanıklı çokyıllık otsu bitkidir. Sarı renkli tüpsü çiçeklerinden oluşan çiçek başı kubbe gibi çıkıntılı ve içi boştur. Bunların çevresindeki dilsi çiçekleri beyaz renkli olur.

papatyanın tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri de şöyle sıralanabilir:

1. İştah artırıcı, yatıştırıcı; mide ve bağırsak gazları ile safrayı söktürücü, idrarı artırıcıdır. Bu etkilerinden yararlanılmak üzere iki-üç tutam taze veya kurumuş çiçekleriyle hazırlanan infüzyon günde bir-iki kez içilebilir.

2. Boğaz ağrılarına karşı, iki-üç tutam taze veya kurumuş çiçekleri kaynatılarak bir dekoksiyon hazırlanır. Bu dekoksiyonla günde birkaç kez derin gargara yapılır.

3. Yaraları iyileştirici olarak aynı dekoksiyon yaralara dıştan kompres olarak uygulanır.

4. Saç rengini açmak üzere, gene bu dekoksiyon kullanılır.